Kütahya ili Ege Bölgesinin doğusunda , İç Batı Anadolu bölümünde yer almaktadır. İl topraklarının tümü Ege Bölgesi sınırları içindedir.
İlimiz, kuzey ve kuzeybatıdan Bursa , kuzeydoğudan Bilecik, doğudan Eskişehir , güneydoğudan Afyonkarahisar , güneyden Uşak, güneybatıdan Manisa , batıdan Balıkesir illeri ile komşudur.


Yer Şekilleri


Kütahya ili 11875 km2 yüzölçümüne sahiptir. Oldukça engebeli yer şekilleri vardır. İlimizin yer şekilleri , dağlar , platolar (yaylalar) ,ovalar ve vadilerden oluşmuştur.
En yüksek dağ Murat Dağı’dır. Ondan sonra sıra ile Akdağ , Eğrigöz Dağı , Gümüşdağ, Yellice Dağı , Yeşildağ , Türkmen Dağı ve Simav Dağları bulunmaktadır. Murat Dağı ilimizin en güzel mesire yerleri arasındadır.Yamaçları yemyeşil çam ormanları ile doludur. Bu dağda kaplıca ve Kızılay kurumuna ait bir gençlik kampı bulunmaktadır. Gümüşdağ adındanda anlaşılacağı gibi gümüş madeninin çıkarıldığı yerdir. Bu dağın eteğinde gümüş madeni isteyen Gümüş fabrikası bulunur .Ayrıca dağın doruğunda Radar tesisleri bulunmaktadır.Yellice dağı Kütahya şehrinin su deposu gibidir. Bu dağa inen eriyen yağmur suları ve kar suları dağın içine sızarak daha aşağı kesimlerde kaynakları oluşturur. Bu kaynaklardan toplanan su depolardan şehre içme ve kullanma suyu olarak dağıtılır. Türkmen Dağı İncik Suyunun çıktığı dağdır. İncik Suyu , İncik Köyünde bulunan şişeleme tesislerinde şişelenir. Bu su kireç oranı az , hoş içimli bir sudur . İlimiz dağlarının herbiri ayrı ayrı özelliklere sahip , çeşitli zenginlikleri olan dağlardır.
Kütahya İli’nde küçüklü büyüklü ovalar bulunmaktadır. Bu ovalar genellikle çöküntü ovası özelliğindedir. İçinde Şehrimizinde yer aldığı Kütahya Ovası, Yoncalı Ovası, Köprüören Ovası, Tavşanlı Ovası, Aslanapa Ovası, Altıntaş Ovası, Örencik Ovası, Simav Ovası ilin önemli ovalarıdır. Bu ovalar düz alanlar oldukları için tarıma elverişli yerlerdir. Akarsular ovaların yüzeyinden akarlar. Bu nedenle tarım alanlarını sulamak kolaydır. Kara ve Demiryolu ulaşımı kolaydır. Bu nedenlerden dolayı ovalarda nüfus daha kalabalıktır.
Ayrıca ilimizde , Gümüşdağı’nın ve Yelllice Dağı’nın güneyinde, Tavşanlı Ovası ve Kütahya Ovası’nın doğusunda yükseltileri 1000-2000 metre arasında değişen platolar yer alır. Bunların en önemlisi Sabuncupınar Platosudur. Bu platolarda akarsular derinden akarlar. Tarım alanlarının sulanması güçtür. Buralarda tarım az, hayvancılık daha çok yapılır. Bu nedenle platolar ovalara oranla daha az nüfuslanmışlardır.



İklim



Kütahya ili’nde İçbatı Anadolu geçiş iklimi görülür. Bu iklim tipi Ege, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde görülen iklim tipleri arasında bir geçiş iklimi niteliği taşımaktadır. Sıcaklık bakımından daha çok İç Anadolu Karasal İklimi’nin , yağışın mevsimlere dağılışı bakımından da Marmara İklimi’nin etkisi altındadır. Kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer , sık sık don olayı görülür. Yazlar fazla sıcak değildir. Yaz kuraklığı azdır. İlin batı kesiminde Gediz ve Simav Ovalarında daha yumuşak bir iklim görülür. Çünkü buraları, diğer yerlere göre daha alçakta yeralmaktadırlar. Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça hava sıcaklığı azalır. Dağlık alanlar, ovalara göre daha serindir.
Kütahya Meteoroloji İstasyonu’nda uzun yıllar yapılan ölçümlere göre yıllık sıcaklık ortalaması l0;6 C’dir. Kütahya’da en soğuk geçen aylar Ocak ve Şubat, en sıcak geçen aylar ise Temmuz ve Ağustos aylarıdır. En çok yağış Aralık ve Ocak , en az yağış Temmuz ve Ağustos aylarında görülür. Yıllık yağış ortalaması 546,6 mm dir. il de egemen rüzgar yönü kuzeyden esen Yıldız’dır. Bunu kuzeybatıdan esen Karayel ve güneybatıdan esen Lodos izler.


Bitki Örtüsü



İlimiz Kütahya’nın yerşekilleri genelde engebelidir. Bu yerler ekilip dikilemediği için tabii bitki topluluklarının yetişmesi kolaylaşmıştır. Bu nedenle geniş alanlar bu bitkilerle kaplıdır. Tabii bitkiler Kütahya’nın iklim şartlarına uymuş kendiliğinden yetişen bitkilerdir. Tarım bitkileri bu grupta yer alan bitkiler değildir. Kütahya ili içindeki bitki toplulukları dört grupta toplanır.


İğne yapraklarlı Ormanlar
Meşe çalılıkları ve Ormanlar
Söğüt ve Kavak dizileri
Stepler (Bozkırlar)


İğne Yapraklı Ormanlar (Çam Ormanları):
Bu ormanlar özellikle Kütahya Ovası çevresinde , Emet ve Simav ilçelerinde , Murat Dağı eteklerinde çok yoğundur. Bu ormanların en yaygın ağaçtürü KARAÇAM dır. Son yıllarda İlimiz orman varlığının artırılması için ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda Yellice Dağı’nın Kütahya Şehri’ne bakan yamaçları orman alanı haline getirilmiştir.Ağaçlandırma çalışmalarına Ilıca çevresinde ve Eskişehir Karayılu üzerinde sürdürülmektedir.
Meşe Çalılıkları ve Ormanları :
Çam ormanları ile karışık bulunduğu gibi , ayrı çalılık ve orman alanları halinde de bulunurlar. En yaygın meşe türü ARDIÇ MEŞESİ dir. Ayrıca sapsız meşe, saçlı meşe , Lübnan meşesi gibi türleri vardır.
Söğüt ve Kavak Dizileri :
Akarsu ve dere boylarında, kaynak ağızlarında, çeşme ayaklarında söğüt ve kavak ağaçları sıra sıra diziler oluştururlar. Suyu seven bu ağaçlar ilin her tarafında özellikle her köy kenarında görülür . Son zamanlarda sulak arazilerde çok sayıda kavak yetiştirilerek önemli ölçüde gelir sağlanmaktadır.

Stepler (Bozkırlar):

Kütahya İli’nin batı kesiminde, İç Anadolu Bölgesi sınırına yakın yerlerde Step bitkilerine rastlanır. Bunlar yazın sararan kısa boylu kurakcıl ot topluluklarıdır.Stepler ilkbaharda yeşerirler ve yazın kururlar. Buralarda genellikle küçükbaş hayvanlar otlatılır.
Bitki örtüsü ve özellikle orman bakımından Kütahya ili diğer komşu illere oranla daha zengindir. İl alanının % 51 i ormanlarla kaplıdır. Bitki örtüsü , erezyon adı verilen toprak sürüklenmesini önleme açısından çok yararlıdır. Kütahya Orman İşletmesi Müdürlüğü tüm imkanları kullanarak çıplak yamaçların ağaçlandırılmasına çalışmaktadır.


Akarsu ve Göller



Türkiye’nin üç akarsuyu İlimiz içindeki dağların kaynak sularından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Kütahya İli toprakları bu üç akarsuyun havzaları içinde yer almaktadır. Bu havzalar ve içindeki akarsular şunlardır.


SAKARYA HAVZASI : Porsuk Çayı ve Felent Çayı
SUSURLUK HAVZASI : Emet Çayı , Kocaçay , Simav Çayı ,Kocasu
GEDİZ HAVZASI : Gediz Nehri


Porsuk Çayı , Porsuk Barajı ve Gölü :
Murat Dağı’nın kuzeydoğusundan çıkan kaynakların, Altıntaş’ın kuzeyinde birleşmesi ile oluşur. Kütahya Ovası’nın kuzeydoğusundan geçerken Felent Çayı ile birleşir. Porsuk Çayı’nın il sınırı dışına çıktığı kesimde Porsuk Barajı kurulmuştur. Bu barajın kendisi Eskişehir İli, gölü ise Kütahya ili toprakları içinde yer almaktadır. Porsuk Barajı gölünün Kütahya için yararı tatlısu balıkcılığı yönündedir. Porsuk Çayı Sakarya Irmağı’nın bir koludur.
Felenk Çayı , Enne Barajı ve Gölü : Porsuk Çayının bir koludur.Gümüş Dağı eteklerinden doğar. Kütahya Ovası’nın kuzeydoğusunda Porsuk Çayı ile birleşir. Enne Köyü yakınında Felent Çayı üzerinde Enne Barajı kurulmuştur. Bu baraj , Kütahya Ovası’nın batı kesimini sulama ve Seyitömer Termik Santralı’nın su ihtiyacını karşılama amacıyla kurulmuştur. Enne Baraj Gölü’nde tatlısu balıkçılığı yapılmaktadır.
Emet Çayı : Şaphane Dağı’nın kuzey eteklerinden doğar. İl’in kuzeybatısında il dışına çıktığı noktada Kocaçay ile birleşir. Daha sonra Balıkesir ili topraklarında susurluk ırmağı’na karışır.
Kocaçay: Simav’